Türkolog (Türk Dili ve Edebiyatçısı) ~ ÖZGÜRÖĞRENCİ

TANIM

Türk topluluklarının; tarihin başlangıcından günümüze kadar olan dil ve edebi ürünlerini inceleyen, çeşitli Türk dillerini karşılaştıran, günümüzde kullanılan Türkçe’nin sorunlarına çözüm arayan ve diğer bilim dallarıyla dil arasındaki ilişkileri araştıran kişidir.

GÖREVLER

Bir araştırmacı olarak en eski metinlerden başlayarak Türkçe eserleri inceler,
Türk dilinin yapısını, kökenini, gelişimini, gelişimi etkileyen faktörleri inceler,
Belli bir tarihi dönem içerisindeki eserlerin özelliklerini saptar,
Türkçe’nin korunması ve sağlıklı gelişimi için öneriler geliştirir,
Sözlükler hazırlar,
Türkçe’nin diğer dillerle olan bağlantısını araştırır,
Yaptığı değerlendirme sonrasında Türkçe’nin sorunları olarak belirlediği hususların; sorunların çözümüyle uğraşan meslek elemanlarına, kurum ve kuruluşlara ulaşmasını sağlar ve sonuçları izler.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Tarihi bilgi ve belgeler,
Çeşitli büro malzemeleri,
Bilgisayar.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Türkolog olmak isteyenlerin;

Üst düzeyde sözel düşünme yeteneğine,
Düşüncelerini söz ve yazı ile etkileyici bir biçimde ifade edebilme yeteneklerine sahip,
Araştırma ve inceleme merakı ve yeteneği olan,
Türk Edebiyatına karşı özel ilgi ve sevgi duyan, kitap okumayı çok seven,
Edindiği bilgileri çözümleyebilen ve yeni sentezler oluşturabilen

kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

İnsanlarla iletişimde bulunulur.

Elde edilen verilerin değerlendirilmesi aşamasında büro ortamında çalışılması gerekmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi, Üniversitelerin Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ile Fen-Edebiyat fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde verilmektedir.

Adnan Menderes Üni. (Aydın)-Fen Edebiyat Fakültesi
Abant İzzet Baysal Üniversitesi-Fen Edebiyat Fakültesi
Adıyaman Üniversitesi-Fen Edebiyat Fakültesi
Anadolu Üni. (Eskişehir)-Edebiyat Fakültesi
Afyon Kocatepe Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Ahi Evran Üniversitesi (Kırşehir)-Fen Edebiyat Fakültesi
Ankara Üniversitesi, Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi,
Ardahan Üniversitesi
Atatürk Üni. (Erzurum) Fen-Edebiyat Yüksekokulu
Balıkesir Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Başkent Üni (Ankara) Fen-Edebiyat Fakültesi
Beykent Üni (Ankara) Fen-Edebiyat Fakültesi
Boğaziçi Üni (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
Bozok Üni (Yozgat) Fen-Edebiyat Fakültesi
Celal Bayar Üni. (Manisa) Fen-Edebiyat Fakültesi
Cumhuriyet Üni (Sivas) Fen-Edebiyat Fakültesi
Çanakkale 18 Mart Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Çankırı Karatekin Üniversitesi,
Çukurova Üni (Adana) Fen-Edebiyat Fakültesi
Dicle Üni. (Diyarbakır) Fen-Edebiyat Fakültesi
Doğu Akdeniz Üni.
Dumlupınar Üni. (Kütahya) Fen-Edebiyat Fakültesi
Ege Üni. (İzmir) Edebiyat Fakültesi
Erciyes Üni. (Kayseri) Fen-Edebiyat Fakültesi
Erzincan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Fatih Üni. (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
Fırat Üni. (Elazığ) Fen-Edebiyat Fakültesi
Gazi Üni. (Ankara) Fen-Edebiyat Fakültesi/Eğitim Fakültesi
Gaziantep Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Gaziosmanpaşa Üni. (Tokat) Fen-Edebiyat Fakültesi
Giresun Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Hacettepe Üni. (Ankara) Edebiyat Fakültesi
Harran Üni. (Şanlıurfa) Fen-Edebiyat Fakültesi
Hitit Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi,
İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi
İnönü Üni. (Malatya) Fen-Edebiyat Fakültesi
İstanbul Arel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
İstanbul Aydın Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
İstanbul Üni. Edebiyat Fakültesi
İstanbul Kültür Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Kafkas Üni. (Kars) Fen-Edebiyat Fakültesi
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Karabük Üniversitesi
Karadeniz Teknik Üni. (Trabzon ve Giresun) Fen-Edebiyat Fakültesi
Kırıkkale Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Kilis 7 Aralık Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Kocaeli Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Marmara Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Mersin Üni. (İçel) Fen-Edebiyat Fakültesi
Mimar Sinan Üni. (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
Muğla Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Nevşehir Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Niğde Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Ondokuz Mayıs Üni. (Samsun-Ordu) Fen-Edebiyat Fakültesi
Ordu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Pamukkale Üni. (Denizli) Fen-Edebiyat Fakültesi
Rize Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Sakarya Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Selçuk Üni. (Konya) Fen-Edebiyat Fakültesi
Süleyman Demirel Üni. (Isparta) Fen-Edebiyat Fakültesi
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Trakya Üni. (Edirne) Fen-Edebiyat Fakültesi
Uludağ Üni. (Bursa) Fen-Edebiyat Fakültesi
Uşak Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi
Yeditepe Üni. (İstanbul) Fen-Edebiyat Fakültesi
Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Yüzüncüyıl Üni. (Van) Fen-Edebiyat Fakültesi/Eğitim Fakültesi

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER

Türk Dili ve Edebiyatı,
Tarih,
Mantık,
Felsefe.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için;

Lise veya dengi okul mezunu olmak.
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Türk Dili ve Edebiyatı” lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek gerekmektedir.

Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS) “Türk Dili ve Edebiyatı” lisans programı için yeterli “TS-2” puan almak.

Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Türkçe, Matematik alanlarından mezun iseler YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme işleminde diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. (Kılavuz Tablo 3A)

Ancak kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansları azalmaktadır.

Ayrıca, “Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü” mezunları Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan /açılacak Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayanlar, lise ve dengi okullarda “Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni” olabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Meslek eğitimi 4 yıldır.

Dört yıllık eğitim süresince Türkiye Türkçesi, Edebi Bilgiler ve Osmanlıca dersleri hazırlık niteliğindedir. Bunun yanısıra öğrencilere Osmanlı Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Nazım Bilgisi, Edebi Sanatlar, Edebiyat Tarihi, Dil Tarihi, Halk Edebiyatı, Köktürkçe, Uygur Türkçesi, Kıpçak Türkçesi, Roman-Şiir Tahlilleri gibi dersler okutulmaktadır. Öğrenciler 8. Yarıyıl sonunda bir “Bitirme Ödevi” hazırlarlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirenlere “Lisans Diploması” ve “Türkolog” unvanı verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Türkologların üniversitelerde Türk Dili Okutmanlığı, araştırma görevlisi ve uzmanlık gibi akademik yapıda çalışma olanakları vardır. Pedagoji sertifikası alınırsa orta dereceli okullarda Edebiyat ve Türkçe öğretmeni olarak görev alınabilir. Özel yetenekleri olanların gazete, dergi ve diğer medya kuruluşlarında da yazarlık, editör olarak çalışma imkanı vardır. Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık vb. arşivlerinde uzman olarak çalışma olanağı bulunmakta olup Kütüphanelerde, Kültür Bakanlığında, TRT kurumunda da çalışma olanakları mevcuttur.

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Üniversite eğitimi süresince Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun sağladığı kredi ve yurt imkanlarından yararlanabilirler. Ayrıca, kamu ve özel kurum ve kuruluşların sağladığı burs olanaklarından faydalanabilirler.

EĞİTİM SONRASI

Türkologlar, kamu kesiminde çalışırlarsa 657 sayılı Devlet Memurları kanununa tabi olarak Genel İdare sınıfına göre belirlenmiş olan ücreti alırlar.

Özel kesimde çalışanlarsa çalıştıkları işyerine ve yaptıkları işe göre farklı kazanç elde edebilirler.

MESLEKTE İLERLEME

Üniversitelerde Öğretim elemanı olarak görev alanlar akademik kariyer yapabilirler. (Araştırma Görevlisi, Doktor, Yard. Doç., Doçent ve Profesör) Kamu ve özel sektör işyerlerinde çalışanlar ise gösterecekleri performansa ve gerekli diğer şartları yerine getirmeye bağlı olarak yönetim kadrolarında yer alabilirler.

EK BİLGİLER

YARARLANILAN KAYNAKLAR

Meslek elemanları,
Üniversiteler, Yükseköğrenim Programları ve Meslekler Rehberi (Prof. Dr. Yıldız KUZGUN),
ÖSYS Başvuru Kılavuzu-2010,
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Ana Bilim Dalı Bölüm Başkanlığı ile Öğretim Üye ve Elemanları,
Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.