Gastronomi Uzmanı

TANIM

 

Gastronomi Uzmanı; Zengin Türk mutfak kültürünün geliştirilmesini, uluslararası düzeyde 

tanıtılmasını ve saygınlığının korunmasını sağlayan, modern ve klasik pişirme teknikleriyle 

yiyecek-içecek yönetimi konularında donanımlı,  gıda hammaddelerinin besin değerini 

kaybetmeden,  sorumluluğundaki görevlilerle birlikte yemek pişirme kültür ve aktivitesini 

resim, heykel, müzik, felsefe ve görgü kuralları ile birleştirerek  görsel şölen içerisinde 

sunabilen, eğitimli (şef) yönetici kişidir.

 

GÖREVLER           

 

 Dünya mutfak kültürü, sanat tarihi, yemek tarihi konularında her türlü yerli ve 

yabancı yazılı veya görsel yayınları takip eder, çıkan sonuçları değerlendirir, konu 

ile ilgili raporlar düzenler, ilgilileri bilgilendirir,  istatistikî bilgiler elde ederek 

muhafaza eder,

 Türk mutfak kültürünü ve yemeklerini dünyanın çeşitli ülkelerinde tanıtım ve 

geliştirilmesi için çalışmalar ve uygulamalı sunumlar yapar,

 Yaptığı araştırmalar doğrultusunda, yeni ürünlerin oluşturulması ve daha ekonomik 

üretim tekniklerinin  geliştirilmesine  yönelik  projeler  hazırlar,  bunların 

uygulanmasını sağlar,

 Gıda maddelerinin özelliklerini kaybetmeden uzun süre korunması, ham

maddelerden daha verimli olarak yararlanılması, artık maddelerin değerlendirilmesi, 

yeni ürünlere dönüştürülmesi ya da zaiyatın en az düzeye indirilmesi konularında 

araştırma yapar,

 Üretim sırasında çıkabilecek sorunları teknik bilgi ve becerisiyle gidererek, işlevsel 

yönetimin devamını sağlar,

 Yönetici olarak, diğer üretenlerle rekabet edebilecek en uygun üretim yöntemlerini 

araştırır, en iyi ve ekonomik ürünün üretilmesi konusunda düşük maliyet çalışmaları 

yapar,

 Üretimi, hammaddeden tüketiciye ulaşıncaya kadar tüm aşamalarında denetler, 

yönetim ve kalite kontrolünü yapar.

 

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER  

 

 Her türlü gıda maddesi

 Gıda mevzuatıyla ilgili yasa, tüzük ve yönetmelikler,

 Tartı ve ölçüm aletleri,

 Laboratuar aletleri,

 Kimyasal maddeler ve katkı maddeleri.

 

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

 

Gastronomi uzmanı olmak isteyenlerin;

 Fizik, kimya, biyoloji, matematik alanlarına ilgili,

 İnceleme ve araştırma yapmaya meraklı,

 Ellerini çok iyi kullanabilme yeteneğine sahip,

 Fiziksel olarak sağlıklı ve yoğun iş temposuna dayanıklı,

 Takım çalışması ruhuna sahip, damak tadının bir üst kademe daha kuvvetli olması, 

hızlı etkin karar verebilen,

 Hijyenik kurallara duyarlı,

 Yoğun ve yaygın dikkatini üst düzeyde kullanabilen,

 Estetik,  yaratıcı ve sabırlı özelliğe sahip,   

 El-göz koordinasyonu ve hayal gücü gelişmiş 

kişiler olmaları gerekir.

 

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

 

Gastronomi uzmanları; turizm, seyahat ve ulaştırma sektörlerinde restoran veya otel gibi 

yoğun  olarak  müşterilerin yararlandığı yeme, içme, eğlenme ve konaklamanın da birlikte 

yapılabildiği uygun mekânları bulunan yerlerde çalışırlar.

Genellikle özel müşteri portföyüne sahip toplantı ve yemeklerin verilebildiği büyük lokanta 

ve restoranlarda çalışma imkânları mevcuttur,

Bazen  de gıda ürünlerinin işlendiği ve anında müşteriye sunulabildiği yerlerde görev 

yaparlar.

Çalışma ortamı sakin ve temizdir. Çalışmaları sırasında bazen gürültülü, kokulu bir 

ortamda bulunabilirler. 

Gastronomi Uzmanları çalışırken genellikle yönetiminden sorumlu olduğu çalışanlarla ve 

diğer teknik elemanlarla iletişim halindedirler. 

 

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

 

Mesleğin eğitimi;  Yeditepe üniversitesinde Güzel Sanatlar Fakültesi bünyesinde yer alan 

“Gastronomi ve Mutfak Sanatları” ve Lefke Avrupa Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve 

Bilişim Bilimleri Yüksekokulu Gastronomi bölümünde verilmektedir.

 

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER

 Türkçe, 

 Biyoloji,  

 Matematik.

 

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

 

Mesleğin eğitimine girebilmek için,

 Lise veya dengi okul mezunu olmak,

 Yüksekğretime Geçiş Sınavı (YGS)  girip başarılı olmak  ve  “Gastronomi ” lisans

programı için yeterli ( YGS-4)  puanı almak,

 Tercih Bildirim Formunda “Gastronomi ” lisans programı ile ilgili en az bir 

yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.

 Liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat Dil ve Edebiyat ve 

Genel Kültür alanlarından mezun olanlar Gastronomi programında öğrenim görmek 

isterlerse ağırlıklı orta öğretim  başarı puanları (AOBP) diğer alanlardan mezun 

olanlara göre daha yüksek bir katsayı ile çarpılarak puanlarına eklenmekte ve 

yerleştirmede öncelik kazanmaktadırlar.

Gastronomi ve Mutfak Sanatları lisans programında öğrenim görmek isteyen adayların ise,

 Lise veya dengi okul mezunu olmaları,

 Yükseköğretime Geçiş Sınavında (YGS) herhangi bir puan türünden barajı aşarak 

başarılı olduktan sonra, ilgili üniversitece yapılacak olan özel yetenek sınavında 

girmeleri ve başarılı olmaları gerekmektedir.

 Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adayların herhangi bir 

Orta öğretim(lise)’den mezun olmaları gerekmektedir. ÖSYM tarafından yapılan 

(YGS)  sınav barajını geçen adaylar daha sonra ilgili üniversitelerin belirlediği 

tarihlerde yapılan yetenek sınavı ve mülakata sonuçlarına göre üniversitelerde bu 

bölümlere yerleştirilmektedirler.

 Kendi alan/kod bölümlerinin dışında bir yüksek öğretim programını tercih    eden ve

bu bölümün yetenek sınavında başarılı olamayan adayların yerleşme  şansı 

azalmaktadır. 

Gastronomi ve Mutfak Sanatları ön lisans programını başarı ile tamamlayanlar ÖSYM 

tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları taktirde ”Gastronomi ”  lisans 

programına dikey geçiş yapabilirler.

 

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ        

             

Eğitim süresi (Orta öğretim) lise mezuniyetinden sonra 1 yıl ingilizce hazırlık sonrası 4

yıldır.

Gastronomi Uzmanlığı, besinlerin, üretiminden tüketimine kadar nitelik ve niceliklerini en 

ekonomik, hijyenik ve estetik  biçimde korunması, işlenmesi, tanıtılması,  pişirilmesi  ve en 

çağdaş bilimsel yöntemleri kullanarak  mükemmel görsellikte  sunulması işlemlerinde  iyi 

yetişmiş kişi, iş tecrübesiyle ekipte görev alan tüm  personelin mesleki eğitiminde sorumlu 

(Şef) yönetici yetiştiren mutfak ve servis sanatlarında (Mutfak- Pişirme ve Servis 

Uzmanlığı) eğitim dalıdır.

Gastronomi uzmanlığı bölümlerinde öğrenciler eğitimlerinin;   

1. yılında; Eğitim dili türkçe olan bölümlerde, öğrencilerin zorunlu olarak bir yıl İngilizce 

hazırlık eğitimini alırlar. (ikinci yabancı dil seçmelidir)

Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Ticari Matematik, Hukukun  Temelleri, Spor 

Kültürü ve  Etkinlikleri,  İletişim Temelleri, Bilgisayara Giriş Davranış  Bilimleri, İleri 

İngilizce, Akademik  Yazı, ikinci yabancı seçmeli dil ve yaz stajı(30 işgünü) TÜRKİYE İŞ KURUMU 4

Seçmeli dersler : (Halkla İlişkilerin Temelleri, Medya Kültür ve Toplum, Beslenmenin 

Temel İlkeleri,  İş İngilizcesi ve Mutfak Uygulama I dersleri)

       

2. yılında; Sosyal Gelişim ve Etkinlik I, Sunum Teknikleri, Mutfak Uygulama II, 

İşletmeye Giriş, Gastronomi ve Yemek Tarihi, Yaratıcı Yazı, Sosyal Gelişim ve Etkinlik II, 

Mutfak Uygulama III, Gıda Hijyen ve Güvenliği, İktisada Giriş, yaz stajı(30 işgünü)  ve 

seçmeli yabancı dil.

3. yılında; Mutfak Uygulama IV, Yiyecek ve İçecek Yönetimi, Pasta ve Hamur işleri, 

Uluslar arası Gıda Mevzuatı ve Kanunları Mutfak Uygulama-V, Türk  Mutfağı ve Yöre 

Mutfakları, Şarap Bilimi, yaz stajı (30 işgünü ), seçmeli yabancı dil ve diğer seçmeli 

dersler.

4. yılında; Eğitimsel Seminerler I,Yiyecek-İçecek Maliyet Kontrolü, Mutfak ve Restoran

Yönetimi, Bitirme Projesi Ön çalışması, Eğitsel Seminerler II, Yeni Dünya Mutfağı ve 

Eğitimleri, Bitirme Projesi, seçmeli yabancı dil ile seçmeli derslerden Moleküler Mutfak,  

Filmlerde ve Edebiyatta Yiyecekler derslerinden birini mutlaka ders eğitimi olarak alırlar.

Lisans eğitimi  süresince seçmeli olan Almanca, Rusça ve Çince’den herhangi birini 

seçerek ikinci bir yabancı dil öğrenme olanağına da sahiptirler.

 

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

 

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Gastronomi ve Mutfak Sanatları” lisans diploması ve   

“ Gastronomi Uzmanı " unvanı verilir.

 

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

 

 Gastronomi Uzmanlığı alanında ülkemizde ilk mezunlar 2009 yılında verilmiştir. 

Gastronomi Uzmanlarının yaptığı işler daha önceleri büyük müşteri portfoyüne 

sahip otel ve restoranlarda uzun süre aşçılık mesleğini yapanlarca veya yurt dışında 

lisans veya kurs düzeyinde bu özel eğitimden geçenlerce yapılmaktaydı.

 Gastronomi Uzmanlarının yoğun olarak özel sektörde çalışırlar. Gıda maddeleri 

işleyen müşteri potansiyeli yüksek her türlü otel ve restoranlarda görev 

yapabilirler.

 Son yıllarda ülkemiz turizminin gelişmesi ve hizmet sektöründe yiyecek- içecek ve 

eğlence hizmeti veren otel ve restoranların artış göstermesi ve rekabetin getirdiği 

müşteri memnuniyetinin önem kazanması nedeniyle ile önümüzdeki yıllarda bu alanda 

eğitim alan kişilere iş talebi artacaktır.

 İşletmelerde ve gıda  sektöründe ilkel üretim teknolojisinden modern teknolojiye 

geçilmesi süreci ülkemizde halen devam ettiğinden gelecekte mesleğin çalışma alanı 

daha da genişleyecektir.

 Kendi yiyecek-içecek işletmesi kurabilirler ve yönetebilirler.

 

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

 

EĞİTİM SÜRESİNCE

 

Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun 

sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel 

kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler. Bursların yanı sıra 

boş vakitlerinde yaygın olan yiyecek-içecek işletmelerinde yarı zamanlı çalışabilir. Hem 

kazanç sağlamanın yanı sıra hem de pratik olarak kendisini yetiştirmelidirler.

 

EĞİTİM SONRASI

 

 Kamu kuruluşlarında çalışanlar teknik hizmetler sınıfından asgari ücretin 2-4 katı 

kadar ücret alırlar.

 Özel işyerlerinde çalışanlar iş yerinin ve yaptıkları işin özelliğine göre en az asgari

ücretin 2 ila 6 katı civarında ücret alabildikleri gibi bazen de, müşteri portföyü ve 

müşteri memnuniyeti karşılığında işverenden çok yüksek düzeyde ücretler 

alabilmektedirler.

 

MESLEKTE İLERLEME

 

Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans ve  doktora eğitimi alarak akademik kariyer 

yapılabilirler.

Ayrıca üniversitelerde, öğretim üyesi olarak da görev yapabilirler.

 

BENZER MESLEKLER     

    

 Gıda Mühendisi Ziraat Mühendisi, Kimya Mühendisi

 

EK BİLGİLER

 

YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

 

 Yeditepe Üniversitesi”Gastronomi ve Mutfak Sanatları”bölümü(özel yetenek)

 Meslek Elemanları,

 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu,

 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim  Önlisans Programları Mezunlarının Lisans 

Öğrenimine  Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,

 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

 

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

 

 İlgili eğitim kurumları,

 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr

 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/

 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.

Bu yazıyı beğendiniz mi?

Yeni yazılar e-mail adresinize gelsin!	Takip Edin!